JSW nie odzyska składki solidarnościowej?

Jastrzębska Spółka Węglowa nie odzyska 1,6 mld zł tzw. składki solidarnościowej. Górniczy gigant nie składa broni. Ministerstwo Klimatu i Środowiska odmówiło wszczęcia postępowania w sprawie odzyskania podatku, którym objęta została tylko JSW.

Jastrzębska Spółka Węglowa jest największym w Europie producentem węgla koksowego, wykorzystywanego do produkcji stali. Od kilkunastu miesięcy spółka boryka się z dekoniunkturą na rynku węgla, niskim wydobyciem będącym pokłosiem katastrof i podziemnych pożarów, przy wysokich kosztach stałych (np. rosnący w ostatnich latach fundusz wynagrodzeń). W 2024 roku odnotowała 7,3 mld zł straty (na taki wynik wpływ miało głównie ujęcie odpisu aktualizującego wartość niefinansowych aktywów trwałych w łącznej wysokości 6,4 mld zł). Natomiast pierwszy kwartał 2025 roku zamknięto ze stratą 1,36 mld zł. Jak informuje spółka, "bardzo istotny wpływ na wynik miało ujęcie odpisu aktualizacyjnego wartości niefinansowych aktywów trwałych w wysokości 648 mln zł, związanego ze styczniowym pożarem w kopalni Knurów-Szczygłowice Ruch Szczygłowice".

Ze względu na trudną sytuację finansową spółka regularnie sięga po oszczędności wypracowane w okresie koniunktury. Tylko w 2025 roku wykorzystano 2,85 mld zł. W ubiegłych 12 miesiącach rada nadzorcza zezwoliła na sięgnięcie po 1,99 mld zł. W "zapasie" pozostaje ok. 1,11 mld zł. Pieniędzy z tego źródła może zabraknąć już na koniec wakacji.

Dlatego kilka miesięcy temu zarząd JSW podjął decyzję o wystąpienie z wnioskiem o zwrot składki solidarnościowej zapłaconej w 2023 roku i dopłaconej w 2024 roku na rachunek państwowego funduszu celowego – Fundusz Wypłaty Różnicy Cen. W całym kraju dodatkowym podatkiem obciążona została jedynie JSW. Chodzi o 1,6 mld zł. Ewentualnie odzyskanie zapłaconej składki poprawiłoby sytuację finansową górniczego giganta. 11 kwietnia JSW poinformowała o złożeniu wniosku o zwrot składki solidarnościowej do Ministerstwa Klimatu. Opinia prawna nie pozostawiała złudzeń, jaki powinien być finał tej sprawy. JSW jako jedyna spółka w Polsce została obciążona daniną, w sytuacji, gdy pogarszała się sytuacja na światowych rynkach węgla i koksu.

Wydawało się, że w momencie problemów finansowych jednej z najważniejszych spółek na Śląsku decyzja o zwrocie składki będzie jedynie formalnością. Tymczasem 16 czerwca JSW poinformowała w raporcie bieżącym, że "spółka otrzymała od Ministra Klimatu i Środowiska postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie objętej złożonym wnioskiem".

Od postanowienia przysługuje prawo złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Spółka może również wnieść na niniejsze postanowienie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie – bez skorzystania z prawa do zwrócenia się do ministra o ponowne rozpatrzenie sprawy – w terminie 30 dni od daty doręczenia postanowienia. JSW zapowiedziała, że zaskarży postanowienie ministra klimatu i środowiska zgodnie z obowiązującymi przepisami.

JSW jest największym w Europie producentem węgla koksowego, wykorzystywanego do produkcji stali. Zatrudnia ponad 30 tysięcy osób. W 2024 roku węgiel koksowy po raz czwarty uzyskał status surowca krytycznego dla europejskiej gospodarki, a więc mającego ogromne znaczenie gospodarcze obarczone ryzykiem przerwania dostaw ze względu na wysoką koncentrację ich produkcji poza Unią Europejską. Jednak pomimo tego kilka czynników wpływa na to, że JSW zanotowała ogromne straty.

Zarząd JSW wdraża Plan Strategicznej Transformacji, który ma na celu poprawę kondycji finansowej spółki. Dokument zakłada realizację zadań w czterech kluczowych blokach: poprawa efektywności wydobycia, optymalizacja procesów zakupowych, racjonalizacja wydatków inwestycyjnych i optymalizacja funkcji wsparcia. Wszystkie działania w tych obszarach zgodnie z Planem Strategicznej Transformacji mają do końca roku 2027 przynieść spółce szacowane 8,5 mld zł pozytywnych skutków finansowych.

‍